مشهد مقدس و جغرافیای شفا
شفاخانه نامی است که فارسی‌زبانان افغانستانی برای بیمارستان برگزیده‌اند و الحق که بسیار نام نیکویی هم هست و چه خوب است که اندک‌اندک مستان و راستان به تبادل تجربیات در فضای جهان فارسی بیندیشند و یکی از این تبادل‌ها همین نام شفاخانه می‌تواند باشد. دیروز در خط تهران‌مشهد از نقش و جایگاه مشهد در جغرافیای بندگی خدا و نسبت مشهد با تولید محتوای ادبی و هنری برای دین انقلابی نوشتم و امروز در دنباله همین بحث به پیشنهاد دوست گران‌مایه‌ام شاعر خوب و مهربان مهندس محمدحسین نعمتی درباره نسبت مشهد مقدس با شفا خواهم نوشت. به هر حال، از مهمترین تبادرهای مشهد عزیز، بحث شفا و توسل به امام رضا(ع) برای درمان است. در چند سال اخیر سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در مشهد انجام شده است که بیشتر در حوزه تفریحات و خرید و پاساژ و هتلداری و این‌هاست، درحالی‌که اگر با نگاهی علمی‌تر بخواهیم درباره نحوه هزینه کرد سرمایه‌ها در مشهد مقدس فکر کنیم بی‌شک باید به عنصر بسیار مهم شفا اندیشید. خاطرم هست که چند سال پیش استاد سیدناصر هاشم‌زاده از داوران بخش فیلمنامه جشنواره رضوی در گفتگویی از وفور آثار درزمینه شفا و کمبود آثار در حوزه‌های موضوعی دیگر گله می‌کردند که البته گله بجایی هم هست و مولفان باید به همه ابعاد شخصیت امام رضا(ع) و به‌خصوص به ابعاد اصلی امامت و و ولایت ایشان مثل مفهوم هدایت به امر بپردازند؛ اما به هر حال این موضوع، نشان‌دهنده حضور پررنگ شفا در ذهن نخبگان است و چنانکه می‌دانیم در فضای عام هم یکی از مهمترین تبادرهای مشهد مقدس شفاست. طبیعی است که برای تصحیح و تکمیل نگاه به شخصیت حضرت امام علی‌بن‌موسی الرضا(ع)، لزومی ندارد ذهنیت مردم درباره شفا را تخریب کرد؛ بلکه باید با بیان درست و علمی و هنری حوزه‌های گفته نشده، این ذهنیت را تکمیل و تصحیح کرد. پیشرفت‌های گسترده و متنوع فرزندان انقلاب اسلامی ایران درزمینه پزشکی و ظرفیت‌های تازه‌ای که در چند سال اخیر، جناج دوباره جان‌یافته طب سنتی با تکیه به تجربه ایرانی طب و نیز متون معتبر و بسیار مهم طب‌الائمه ایجاد کرده است با نگاهی هوشمندانه می‌تواند زمینه تبدیل مشهد به پایتخت شفا را فراهم کند. تمرکز بر روی گسترش شفاخانه‌هایی با ظرفیت‌های روزآمد امکانات و نیروی انسانی از مهمترین راهکارهای توسعه گردشگری درمانی در ایران است. مشهد می‌تواند برای همه مومنان جهان پایتخت شفا باشد. وفور نیروی انسانی نخبه و خلاق درزمینه پزشکی در کنار مدیریت صحیح می‌تواند زمینه رشد درخشان و چشم‌گیری جمهوری اسلامی ایران را در علوم و فنون و خدمات درمانی و پزشکی فراهم کند و طبیعی است که اگر امکان درمان با بهترین امکانات پزشکی در جوار مضجع شریف امام رضا(ع) فراهم باشد بی‌شمارند کسانی که برای درمان و توسل به اهل‌بیت، مشهد مقدس را انتخاب خواهند کرد.نظر به وفور و گستردگی بحران‌های امروز روحی و روانی در دنیای امروز، شعبه مهمی از خدمات پزشکی و درمانی مشهد می‌تواند خدمات مشاوره‌ای و درمانی در حوزه مسائل روحی و روانی باشد و مشهد را به یک آرمان‌شهر شفا در جهان تبدیل کند. زیارت و سفر به نیت زیارت، به‌خودی‌خود زمینه‌ای برای دستیابی به آرامش روحی و درمان ناراحتی‌های عصبی و روانی است و مشهد مقدس در پرتو خورشید هشتم و با تکیه به انسان‌شناسی متون اسلامی و با استفاده از حمایت و تجربه حوزه علمیه قم و مراکزی که در شهر مقدس قم و در مناطق مختلف کشور، سابقه خوبی در فعالیت‌های این حوزه دارند، می‌تواند بهترین مرکز درمان دردهای انسان سرگشته و خسته از هجوم مدرنیسم باشد.
علی‌محمد مؤدب