ستون روزانه خط تهران مشهد روزنامه شهرآرا
«تولد» تمدن‌ساز
ﺳﻪشنبه 01 اردیبهشت 1394
فروردین، ماه تولد سال تازه است و همه ما شرقی‌ها بهار را خیلی تحویل گرفته و جشن می‌گیریم؛ ولی سنت تولد‌گرفتن به‌هر‌حال سنت جدیدی است و در میان مردم ما خیلی رایج نبوده است. ما البته برای اولیای الهی جشن میلاد می‌گرفته‌ایم؛ ولی برای خودمان چنین‌چیزی در میان ما مردم رایج نبوده است. من در این یادداشت البته بیشتر به اتکای دیده‌ها و شنیده‌ها می‌گویم و اینکه در متون و تاریخ چه شده است، از حوزه روش کار من
خارج است. در میان ما مردم تربت‌جام و جنوب خراسان چنین‌‌مراسم‌هایی رایج نبوده است و البته در همین حوزه تمدنی تولد اولیای الهی مهم دانسته شده و جشن گرفته می‌شود. به‌هر‌حال گویا این ماجرا بیشتر مرتبط با تغییرات سبک زندگی ما در دوران جدید است؛ حتی موسیقی مشهور «تولدت‌مبارک» هم مربوط به جشن تولد پیکان است و همین‌میزان، ماشینی‌بودن این قضیه را به‌خوبی نشان می‌دهد! به‌هر‌حال ولی هر‌چه هست، جشن تولد می‌تواند بهانه خوبی برای صله‌رحم و افزایش مودت‌ها باشد.
ایرانی‌ها به‌دلیل قرارداشتن در تقاطع تمدن‌ها این ویژگی را دارند که می‌توانند پدیده‌ها را بپذیرند و با قدری تغییر مختصات آن‌ها را مال خود کنند. یادم است نخستین‌باری که برایم جشن تولد گرفتند، به‌‌معنای واقعی کلمه غافل‌گیر شدم و در عین خوش‌حالی، هم‌زمان تا یک هفته هم ناراحت بودم؛ چون اصولا تربیت من چنین چیزی را بر‌نمی‌تابید. ولی به‌هر‌حال امروز پذیرفته‌‌ام و با آن کنار آمده‌‌ام. هرچیزی می‌تواند بهانه کوچک خوشبختی باشد و همین مناسبت‌های مختلف می‌توانند محمل توجه شایسته ما به یکدیگر
باشند.
این روزها در موسسه فرهنگی‌‌هنری شهرستان ادب، محفلی را برای گرامیداشت تولد همه بزرگانی که در یک ماه به دنیا آمده‌اند، طراحی کرده‌ایم. نام جلسه را هم از قرآن کریم گرفتیم «و سلام علی یوم ولدت» ( مریم ، ٣٣). سلام، ماه برنامه‌ای است برای دور‌هم‌نشستن برجستگان و نخبگان ادبیات خلاقه ایران و تولد هم بهانه خوبی است تا در هر ماه به شکر نعمت وجود برخی عزیزان بنشینیم. اگر قرار است که فرهنگ، زیر‌بنا باشد، شلوغ‌ترین بازارها باید بازارهای محتوا باشند و در همین راستا باید معروف‌ترین آدم‌ها مولفان و هنرمندان و تولیدگران محتوا باشند. نمی‌شود عکس لیونل مسی و آنجلینا جولی به در‌و‌دیوار خانه‌‌های ما باشد و همه رفتارهای ما در حوزه‌های مختلف اقتصاد و سیاست و اجتماع اصلاح شود. بومی‌شدن حداقل پیش‌‌نیاز یک تمدن بالنده است؛ به‌ویژه اینکه تمدن اسلامی از حیث مبانی و نقطه‌های آغازین، خیلی با تمدن‌های دیگر تفاوت دارد. لذاست که بیش از هر چیزی ما نیازمند انسان‌شناسی و زیبایی‌شناسی بومی هستیم و در این مسیر شناخت و جایگاه مولفان قدم نخست است. اگر در هر حوزه‌ای از حوزه‌های هنر و ادبیات و علوم‌انسانی یک سلام ماه برگزار شود و رسانه‌های صوتی و تصویری و دیجیتال و کاغذی به‌درستی از این بازی حمایت کنند، بعد از دوره کوتاه چند‌ساله‌ای مردم ما ستارگان و مراجع و منابع خود را در این فضاها خواهند شناخت و حرکت عظیمی اتفاق خواهد افتاد. تولد مولفان در اذهان و قلوب مردم مقدمه تولد تمدن است؛ منتها شرط مهم، همکاری همه‌جانبه
رسانه‌هاست. ان‌شاءا...
علی محمد مؤدب