علی‌محمد مؤدب، مدیر مؤسسه شهرستان ادب، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به توسعه و اشاعه فعالیت‌های فرهنگی انقلاب در طی سه دهه اخیر در بعد فراملی گفت: ناکارآمدی دستگاه‌های تولیدی در حوزه فرهنگ در طی سه دهه اخیر گاه سبب فرصت‌سوزی شده است. بالاخره پتانسیل خوبی در هنرمندان ما وجود دارد و توانایی تولید آثار هنری برای اشاعه فرهنگ انقلاب در بعد فراملی هم دارند، خیلی وقت‌ها تولید هم شده است، اما چنان که باید مورد توجه مسئولان قرار نگرفته و بازاری برای اشاعه آن پیدا نکرده‌اند.
وی با بیان اینکه بسیاری از آرمان‌های فرهنگی انقلاب در طی سه دهه اخیر از سوی سیاسیون به جهان منتقل شده است، ادامه داد: سیاسیون ما در طی این سال‌ها حرف‌هایی را زده‌اند، انقلاب اسلامی را با نام امام(ره) و برخی از چهره‌های انقلاب به دنیا معرفی کرده‌اند، تمامی این فعالیت‌ها فرصت‌سوزی نبوده است و عیبی هم ندارد که از این کانال منتقل شود، اما باید همزمان ترجمه فرهنگی انقلاب و آثار هنری‌ای که حرف انقلاب را می‌زند نیز عرضه شود تا تأثیرگذاری خود را داشته باشد.
مدیر مؤسسه فرهنگی شهرستان ادب با بیان اینکه بخشی از ترجمه فرهنگی انقلاب به رفتار خود شخصیت‌های فرهنگی بازمی گردد، افزود: یک بخشی از ترجمه فرهنگی شخصیت و منش ایرانیانی است که به خارج می‌روند که باید روی آن کار کنیم. اخلاق ما، هنر و حرف ما را می‌رساند. روی این‌ها باید کار شود تا نمود درستی داشته باشد. هر نوع رفتاری که انسان دارد، ترجمه فرهنگی آرمان‌های آن است.
مؤدب با بیان اینکه مهمترین امر در ترجمه فرهنگ انقلاب، ایجاد چشم‌انداز جهانی در میان فعالان است، گفت: باید مدیریت ما چشم‌انداز این موضوع را به جماعت هنرمند منتقل و بعد برای تولید آثار هنری با این چشم‌انداز زمینه‌سازی کند. مثلاً برای ناشران این دغدغه را ایجاد کنند که اثری منتشر کنند که حرفی برای گفتن در عرصه جهانی داشته باشد و در ضمن آن بستر مناسب را نیز برای صدور آن ایجاد کنند. در سال‌های اخیر هزینه‌های بسیاری برای این منظور صرف شده است، اما صرف هزینه و سرمایه بدون چشم‌انداز کافی نیست و کاری از پیش نمی‌برد، مهم این است که نگاه کسانی که بودجه‌ها در دست آنها است تغییر کند و درست شود. اینکه یک کتابی ترجمه شود و یک سازمان به طور رایگان عرضه کند، چشم‌انداز ترجمه فرهنگی انقلاب نسیت، بلکه باید ساختار تولید را با ساختار مصرف تنظیم کرد. توزیع کتاب رایگان بد نیست، اما درست آن است که در این مسیر ساختارها را ایجاد کنیم و روندی ترتیب دهیم که آثار تولید شده مورد اقبال قرار بگیرند.
استفاده از توانمندی نهادهای خصوصی در کشورهای مقصد
این فعال فرهنگی سرمایه‌گذاری بر نیروهای فعال فرهنگی بومی در کشورهای مختلف را یکی از راهکارها در تنظیم ساختار ترجمه فرهنگ انقلاب دانست و یادآور شد: یکی از لازمه‌های ترجمه فرهنگ انقلاب به دیگر کشورها استفاده از توانمندی فعالان نهادهای خصوصی در کشورهای مقصد است که با کمک آنها می‌توان زمینه‌های نشر را توسعه داد. با کمک این نیروهای بومی می‌توانیم نحوه تولید محصولات فرهنگی را به درستی تشخیص دهیم و طبق نیازی که در این کشورها احساس می‌شود، حرفمان را بزنیم. مثلاً تولید اثر هنری برای کشورهای آمریکای لاتین با کشورهایی که در خاورمیانه هستند، متفاوت است، این تفاوت را بومیان آنجا بیشتر از ما می‌شناسند.
مؤدب بر تبادل فرهنگی در شرق تأکید کرد و گفت: ما بیشتر به تعامل و تبادل فرهنگ به کشورهای غربی فکر می‌کنیم، حال آنکه تبادل فرهنگی در شرق مهمتر از غرب است. بسیاری از کشورهای اسلامی و مسلمانان از هدف اصلی انقلاب و آرمان‌های آن مطلع نیستند و همین ناآگاهی گاهی سبب دشمنی و فاصله می‌شود. در حال حاضر کشورهای مستضعف گوش شنواتری برای شنیدن پیام انقلاب دارند، اما ما کمتر به این موضوع توجه می‌کنیم. به همین خاطر است که عموماً ترجمه‌های انجام شده و فعالیت‌های فرهنگی صورت گرفته بیشتر به حالت یک‌سویه بوده و ما بیشتر حرف‌های آنها را ترجمه کرده‌ایم و کمتر حرفی از خودمان را برای آنها ترجمه کرده‌ایم.
گروه‌های اسلام‌گرای ترکیه مشتاق اسلام ناب انقلاب اسلامی
وی ادامه داد: بسترسازی مناسب برای تبادل فرهنگی با دینای شرق مهمتر از فعالیت در دنیای غرب است، چراکه مشترکات فراوانی میان ما و آنها وجود دارد که می‌تواند این ساختار را تنظیم کند و فاصله‌ها را از بین ببرد. به عنوان نمونه در کشور ترکیه ما بیشتر از انگلیس مخاطب خواهیم داشت، اما چرا از این خیل مخاطب استقبال نمی‌کنیم؟ در ترکیه یک قشر جدی اسلام‌گرا وجود دارد که مشتاق اسلام ناب انقلاب اسلامی هستند، اما ما بستری را برای این انتقال فراهم نکرده‌ایم. ما فکر می‌کنیم که در آن طرف آب تنها با آوردن نام انقلاب اسلامی می‌توانیم کار فرهنگی انجام دهیم، حال آنکه ضروریات این امر را در بیشتر اوقات در نظر نمی‌گیریم. به همین خاطر است که بخش اعظم بودجه‌‌های فرهنگی بدون اینکه حاصلی داشته باشد، تلف می‌شود.
مؤدب در پاسخ به این پرسش که ما برای فعالیت‌های فرهنگی انقلاب نیازمند تولید فرهنگ هستیم یا توسعه آن، گفت: در حال حاضر ما نیازمند یک چارچوب تربیت، تشکل، تولید و تبلیغ هستیم. همه این موارد نیاز است و نمی‌توان آنها را از هم جدا کرد. این‌ها بازی ظریفی با هم دارند که اگر هر یک از گردونه حذف شوند، تأثیرات منفی‌ای خواهند داشت، اما بنا بر ضرروت به نظرم تربیت بیش از دیگر مؤلفه‌ها مورد نیاز است. تولیدات هنری ما زیاد است، اما فنی و هنری نیست. برای تولید این نوع آثار نیازمند تربیت نیروهایی هستیم که در درجه اول روی خودشان کار کرده باشند، معتهد و معتقد باشند و بعد به تولید بپردازند. تربیت مهم است، چراکه بسیاری از هنرمندان جوان ما که با اعتقادات دینی رشد کرده‌اند، در محافل هنری از دیانت خود فاصله می‌گیرند. انقلاب اسلامی با انسان خودش می‌تواند این بازی را ببرد. این همان کاری است که امام(ره) در قبل از انقلاب انجام دادند و نتیجه آن را بعد از انقلاب دیدیم.
وی در پایان تأکید کرد: اصلاً مهمترین قدرت فرهنگ، قدرت انسان و عامل آن است. در تعریف اسلامی «شعر» به عنوان یکی از ابزارهای فرهنگی و هنری حالت صرف فن نیست، بلکه تأکید بر عمل صالح در کنار آن جدی دیده می‌شود، این در حالی است که در محافل ادبی ما شعر بیشتر به سمت فن پیش می‌رود تا محتوا. متأسفانه ساختار محافل هنری ما هم دچار مشکل است، بیشتر از آنکه به سمت تربیت نیرو پیش برود، هنرزده می‌شوند.
پیوند همین مطلب در تسنیم
انتهای پیام/